- برخورد والدین وقتی کودکان به آن ها دروغ می گویند
کودکان تعداد زیادی از اوقات اقدام به دروغ گویی به والدین خود به دلایل مختلفی می کنند که باید جلوی اینکار گرفته شود. والدین در مسیر پر دست انداز تربیت کودکان با موقعیت‌های مختلفی مواجه می شوند که باید در مورد برخورد درست با کودک در آن شرایط مشخص اطلاعات کافی داشته باشند. یکی از این موقعیت‌ها که والدین آنرا تجربه میکنند مواجهه با دروغگویی کودکان است.
درست است که بچه‌ها پاک و بی‌آلایش هستند اما تفاوت تعداد زیادی از کارهای ناپسند و کارهای پسندیده را نمیدانند و این وظیفه والدین است که آن ها را متوجه این تفاوت‌ها کنند.اگر بفهمید که کودک‌تان بشما دروغ گفته است، چه می کنید؟ چه برخوردی در مقابل دروغگویی کودک بنظر درست می آید و برای ترک این عادت چه باید کرد؟ این سوالات رابا پزشک پورشایگان، روان شناس کودک و نوجوان در بین میگذاریم و او در پاسخ به ما می گوید:
در وهله اول بهتر است به صورت غیرمستقیم با دروغ کودک مواجه شوید. به این صورت که وقتی متوجه دروغگویی او شدید با داستانگویی و طرح حکایت راجع به یک نفر دیگر که دروغ گفته است و این دروغ به ضرر خودش و بقیه تمام شده و برای خودش و اطرافیان دردسر ایجاد کرده است، صحبت کنید و غیرمستقیم به تقبیح دروغگویی و این که دروغ گفتن کار خوبی نیست، بپردازید.در حقیقت به در میگوییم که دیوار بشنود!
امکان دارد که همین حکایت و داستان باعث شود که وجدان بچه درگیر شود و ابراز پشیمانی کند و پوزش بخواهد. دراین صورت کار شما هم راحت شده است اما اگر مقاومت کودک زیاد بود یا حتی زیر بار شنیدن داستان و اعتنا کردن به آن نرفت دراین حالت نقش والدین ایجاب میکند که بطور مستقیم وارد عمل شوند.
دراین شرایط پدرومادر باید با کودک مستقیما راجع به کاری که انجام داده و نتایج دروغی که گفته است، صحبت کنند. آن ها میتوانند از کودک بخواهند خودش راجع به احساسی که دروغگویی به او داده حرف بزند و این که بنظر خودش اینکار چه فواید و مضراتی داشته است. در حقیقت ما با اینکار حس نقادانه را در کودک نسبت به خودش فعال می کنم
تا او خودش را مورد نقد و بررسی قرار دهد. اینکار باعث می شود که کودک در موقعیت‌های آینده هر جا که بخواهد کای انجام دهد یا دروغی بگوید به عواقب آن فکر کند. مثلاً وقتی می خواهد کاری انجام دهد که می داند والدینش با آن مخالفت دارند به این فکر کند که اگر بعداً از او درباره اینکار بپرسند چه جوابی باید بدهد؟
آیا راستش را بگویم یا می توانم دروغ بگویم؟ این درگیری باعث می شود نظارت رفتاری در کودک به وجود آید و او قبل از هر کاری، خواسته‌هایش رابا خود محاسبه کند و به نتیجه کاری که قصد انجامش را دارد، خوب فکر کند. همانگونه که پیش از این نیز گفته بودیم ریشه بیشتر دروغگویی‌های بچه‌ها به این موضوع برمی‌گردد که کودک عادت دارد
به تمام خواسته‌هایش برسد و تحمل هیچ مخالفتی را ندارد و ناگزیر با دروغگویی راه رسیدن به خواسته‌اش را هموار می کند. دراین مورد بهتر است والدین وقتی کنار کودک‌شان هستند درابره مخالفت خود با کار مدنظر او صحبت کنند و دلایل مخالفت را بازگو و آگاهی و بینش فرزند خودرا دراین مورد افزایش دهند.
این روانشناس کودک و نوجوان راجع به نحوه تنبیه و برخورد با کودک دروغگو توضیح می دهد: میتوانیم خودمان را بی‌تفاوت نشان ندهیم اما باید برخورد ما متناسب با کار کودک باشد. در مورد دروغگویی کودک که خیلی حساس نباشد، شاید یک اخم یا تغییر حالت چهره کافی باشد. اگر بین رفتار ما با کار بدی
که کودک کرده تناسب وجود نداشته باشد و بعنوان مثال برای دروغگویی او واکنشی شدید نشان دهیم کودک فکر میکند که دیگر پدرومادرش و محبت انها رابه کلی از دست داده است. او با خودش فکر میکند که شما دیگر دوستش ندارید ودر این دنیا تنها شده است! چنین تفکری باعث می شود هیچ سد و مانعی برای کار بد جلوی او نباشد و دچار انزوا و مشکلات دیگر شود.
